28 ارديبهشت 1403
دوشنبه, 24 دی 1397 ساعت 17:19
مدیرعامل بورس کالا تاکید کرد: بورس کالا مسیر توسعه صادرات
نوشته شده توسط bbbbمدیرعامل بورس کالای ایران در همایش «توسعه صادرات قانون محور و بدون رانت» به توسعه بازار صادراتی با وجود نوسانات قیمتی اشاره کرد و گفت: چاره مقابله با این نوسانات، پوشش نوسانات قیمتی و اطمینان از تامین مواد اولیه از طریق خرید مواد اولیه و فروش محصول به روش «کشف پریمیوم» است.
به گزارش بورس و بانک به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، مدیرعامل بورس کالای ایران شب گذشته در همایش سراسری اتحادیه صادرکنندگان فراوردههای نفت، گاز و پتروشیمی با عنوان «توسعه صادرات قانون محور و بدون رانت» به جایگاه بورس کالای ایران در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: بورس کالای ایران به عنوان مجری و یکی از چهار بورس فعال در کشور، تحت نظارت شورای عالی بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد راهبری و سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان ناظر بازار سرمایه، فعالیت میکند.
حامد سلطانی نژاد افزود: بورس کالای ایران دارای دو بازار فیزیکی و مالی بوده که بازار فیزیکی شامل دو رینگ داخلی و صادراتی است و محصولات صنعتی و معدنی، پتروشیمی و فراوردههای نفتی و کشاورزی در این بازار عرضه و معامله میشود.
سلطانی نژاد به مزایای معامله محصولات در رینگ صادراتی اشاره کرد و گفت: تضمین اجرای تعهدات خریدار و فروشنده، انتشار اطلاعات عرضه و قیمت معاملات، امکان حضور مستقیم مشتریان خارجی، بازاریابی از طریق شبکه کارگزاران، کنترل منشاء کالای صادراتی، کشف منصفانه قیمت با ایجاد شرایط همسان و رقابتی و در نهایت امکان انعقاد قراردادهای استاندارد تجاری بین المللی از جمله مهمترین مزایای عرضه محصولات در رینگ صادراتی است.
وی به امار معاملات رینگ صادراتی در ۶ ماهه نخست سال جاری پرداخت و افزود: در رینگ صادراتی بورس کالا محصولاتی از جمله فولاد، قیر، سنگ اهن، روغن، گوگرد و عایق رطوبتی معامله شده که حجم معاملات ان طی نیمه اول امسال به یک میلیون و ۹۴۱ هزار تن انواع محصول رسیده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته این رقم ۲میلیون و ۶۴۵ هزار تن محصول در این رینگ معامله شده بود.
چاره مقابله با نوسانات قیمت چیست؟
وی با بیان اینکه در رینگ صادراتی بورس کالا انجام معاملات در چهار مدل معاملات نقد، نسیه، سلف و کشف پریمیوم (قیمت شناور) امکان پذیر است، گفت: بررسی نوسانات قیمتهای مختلف از جمله قیمت نفت برنت طی چهار سال گذشته نشان دهنده پتانسیل بالای نوسان قیمت در فراوردههای نفتی و محصولات پتروشیمی است و میتوان برای پوشش ریسک ناشی از این نوسانات قیمتی و به کمک معاملات کشف پریمیوم، قیمت کالاها را براساس فرمول و با انعقاد قرارداد نهایی در سررسید تعیین کرد. به طوری که مقایسه نوسانات قیمتی کالاها در سال ۲۰۱۸ نشان می دهد که نفت برنت با ضریب ۹.۳۶ درصدی، بالاترین ضریب تغییرات قیمتی را در بین کامودیتیها همچون مس، ذرت و طلا دارد.
سلطانی نژاد با تاکید بر لزوم توسعه بازار صادراتی با وجود نوسانات قیمتی، اظهار داشت: چاره مقابله با این نوسانات، پوشش نوسانات قیمتی و اطمینان از تامین مواد اولیه از طریق خرید مواد اولیه و فروش محصول به روش کشف پریمیوم است تا ضمن اطمینان از تامین مواد اولیه بتوان ثبات قیمت نسبت به بازارهای جهانی را نیز در حوزه صادراتی ایجاد کرد.
وی به بیان تجربه جهانی در قراردادهای کشف پریمیوم اشاره کرد و گفت: در بورس فلزات لندن، معاملات پریمیوم برای تحویل کالا در مکانهای جغرافیای خاص که متقاضی بیشتری دارد به کار گرفته میشود. به این ترتیب می توان با بهرهگیری از ابزارهای مالی جدید و ایجاد استراتژی هدفمند، موقعیت خرید یا فروش اتی با قیمت شناور را در بازار داخل نیز ایجاد کرد.
به گفته وی، در قراردادهای تجاری بینالمللی نیز تجار برای انعقاد قراردادهای اینده و در عین حال پوشش نوسانات قیمت اقدام به انعقاد قراردادهایی با قیمت شناور (قیمت براساس قیمت مرجع) مینمایند.
مدیرعامل بورس کالای ایران به امکان استفاده از ظرفیتهای رینگ صادراتی از طریق قراردادهای بلندمدت کشف پریمیومی اشاره کرد و گفت: از طریق این معاملات، صادرکننده، بازار هدف صادراتی را مشخص کرده و قراردادهای بینالمللی برای تامین کالا منعقد میکند که در این رابطه صادرکننده نیاز به "تضمین تامین کالا" جهت برنامهریزی صادرات دارد. تولیدکننده نیز زیرساخت لازم برای تولید را در اختیار دارد و به "تضمین فروش کالا" جهت برنامهریزی نیازمند است. در نهایت، قرارداد کشف پریمیوم براساس فرمول مشخص (بر مبنای قیمتهای مرجع) و پریمیوم کشف شده در بازار بین صادرکننده و تولیدکننده منعقد میشود.
فرایند انعقاد قرارداد کشف پریمیوم
وی فرایند معاملاتی انعقاد قرارداد کشف پریمیوم در بورس را تشریح کرد و گفت: معاملات کشف پریمیوم قراردادی است که در بازار فیزیکی معامله میشود و به موجب ان، طرفین متعهد میشوند که در زمان مشخصی در اینده (تحویل، حمل یا بارگیری) کالا را براساس قیمت نهایی (قیمت مبنا به علاوه مابه التفاوت توافق شده) معامله نمایند. خریدار بخشی از ثمن معامله را در زمان توافق، به فروشنده پرداخت و تسویه مابقی وجه متعاقبا و براساس شرایطی انجام میشود که در زمان عقد قرارداد مشخص میگردد. در این قرارداد، ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﻣﺒﻠﻎ ﻳﺎ درﺻﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎسبه ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻳﺎ از ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ ﻛﺴﺮ میﺷﻮد و قیمت مبنا ﻗﻴﻤﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ، ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﻮرس اﻋﻼم میشود.
مدیرعامل بورس کالای ایران ادامه داد: به این ترتیب، ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ زمانی بین طرفین منعقد میشود ﻛﻪ در ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ان ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻂ بورس شدهاند. اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ، ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮرس ﻣﻴﺎن ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮارداد ﻧﻘﺪ، نسیه ﻳﺎ ﺳﻠﻒ ﻣﻨﻌﻘﺪ میگردد. ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ در این قراردادها نیز از فرمول توافق شده بین طرفین و پریمیوم کشف شده قابل محاسبه است.
به گفته سلطانی نژاد در قرارداد کشف پریمیوم مبادله کالا با اختلاف قیمتی مشخص نسبت به قیمت مرجع و تحویل در زمان مشخص در اینده صورت میپذیرد و ابزاری برای پوشش ریسک و رونق مبادلات تجاری به شمار میرود.
انعطاف قرارداد کشف پریمیوم
سلطانی نژاد از مشخصههای قابل تغییر این نوع قراردادها برای بهینه سازی براساس نیاز هر مشتری سخن گفت و تصریح کرد: در قراردادهای کشف پریمیوم، امکان تعیین قرارداد بهینه وجود دارد؛ به طوری که قرارداد کشف پریمیوم (زمان انعقاد معامله نهایی) می تواند برای سررسید کوتاه مدت و بلندمدت تعریف شود. همچنین فرمول تعیین قیمت معامله نهایی نیز می تواند بین حداقل وابستگی و حداکثر وابستگی به پارامتر متغیر، تغییر کند. افزون بر این، پیش پرداخت این قرارداد نیز براساس قرارداد (بین صفر تا صددرصد) متغیر است و معامله نهایی میتواند در سه قالب معاملات نقد، سلف و اعتباری صورت گیرد.
وی به بیان کاربردهای خاص قرارداد کشف پریمیوم پرداخت و گفت: متناسب با نیاز خریدار و فروشنده و به منظور پوشش ریسک قیمتی خریدار و فروشنده، تامین مالی کوتاه مدت و بلندمدت فروشنده و خریدار، میتوان سررسید کوتاه مدت و بلندمدت را برای این قراردادها تعریف کرد و به دلیل منعطف بودن این ابزار مالی میتوان میزان پیش پرداختها و فرمول تعیین قیمت معامله نهایی و نوع معامله را تغییر داد.
۳ پیشنهاد برای بهبود تجارت و صادرات
سلطانی نژاد در خاتمه سخنان خود در همایش سراسری اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی، سه پیشنهاد را مطرح کرد و اظهار داشت: در این رابطه میتوان پیشنهاد همفکری اتحادیه با بورس به منظور طراحی مدلهای جدید معاملاتی را با هدف بهبود حلقههای زنجیره فرایند توسعه اقتصادی (تولید، توزیع، مبادله و مصرف) جهت گسترش مبادلات تجاری و گسترش بازارهای هدف صادراتی ارایه کرد تا مدلهایی طراحی شود که مبتنی بر نیاز تولیدکننده، مصرف کننده و بازرگان و در جهت رفع نقاط ضعف فضای کسب و کار باشد.
مدیرعامل بورس کالای ایران گفت: همچنین به عنوان مورد دوم، پیشنهاد میشود که اتحادیه از طریق نظارت پیوسته بر عملکرد اعضا در بورس با هدف توسعه معاملات شفاف، نقش رگولاتوری بازار را ایفا کند. همچنین به عنوان سومین مورد پیشنهاد، بهره گیری از قراردادهای بلندمدت تامین مواد اولیه و قراردادهای بلندمدت صادراتی با استفاده از ابزار کشف پریمیوم را میتوان ارایه داد که در این رابطه میتوان به امکان خرید کشف پریمیومی وکیوم باتوم و فروش کشف پریمیومی قیر در بورس کالا اشاره کرد.